Mıxçəkən nədir? necə istifadə olunur?
Alətlər çantasında olması gərəkən əl alərlərindən biri
də mıxçəkənlərdir. Alətin adı "mıxçəkən" onun əsas məqsədini mükəmməl
şəkildə təsvir edir, lakin bu onun yeganə funksiyası deyil. Mıxçəkənin köməyi
ilə fiziki gücdən istifadə ilə bağlı bir sıra başqa işləri də yerinə yetirə bilərsiniz.
Təbii ki, onun qruluşunun “L” formasında olması təsadüfü deyil. L forması təsadüfi
deyil - qısa bir seqment bir obyektə təsir edən bir qoludur, bu halda lövhəyə
bir dırnaq vurulur. Uzun bir seqment, insanın əzələ gücü ilə hərəkət etdiyi bir
çiyindir. Bucağın təpəsi qolun fırlanma oxudur. L-in uzun hissəsi insanın güc sərf
edəcəyi tutacaq aşağı hissə isə mismarın bərkidildiyi yerdən çıxarması üçün nəzərdə
tutulmuş yeridir. Fizika qanununu da nəzərə alarsaq uzun hissəyə azca güc tətbiq
etməklə qısa olan hissədən əhəmiyyətli güc əldə edirik. Yəni, mıxçəkənin uzun
hissəsinə az səylə basaraq, daha yaxşı nəticə əldə etmiş oluruq. Alət hissələrinin
uzunluğunun nisbətindən asılı olaraq gücləndirmə 10-20 dəfəyə çata bilər. Bu,
mıxçəkənin necə işlədiyini izah edən qısa bir nəzəriyyədir. Əslində, dırnaq
dartıcısı əyri bir polad çubuğa bənzəyir, onun qısa hissəsi düzəldilir və
ortada daralmış bir yivlə kəsilir. Kəsik olan yer mismarı tutmaq üçün istifadə
olunur. Mıxçəkənin ayaq hissəsi mismar olan yerə yerləşdirilir, sonra əyilmədən
alətdən dayaq kimi istifadə edərək alətin uzun sapını sıxır. Alətin yuxarı hissəsini
aşağı əydikdə ayaq hissələr onun əksinə yuxarıya doğru hərəkət edir və mismarı
materialdan çıxarır.
Ling nədir? Necə
istifadə olunur?
Tərpənməz dayaq ətrafında fırlana bilən bərk
cismdir. Dayaq nöqtəsindən kənarda olan tərəflərə lingin qolları deyilir.
Böyük qola kiçik qüvvə
ilə təsir etməklə lingin kiçik qolunda böyük qüvvə yaradılır. Lingin qolunu
kifayət qədər uzun etməklə nəzəri olaraq istənilən qüvvəni yaratmaq mümkündür. Belə sistemin
riyazi təsviri ling qanunu ilə izah edilir. Bu qanun ilk dəfə olaraq antik
dövrdə arximed tərəfindən təsvir edilmişdir. Tikinti
tullantılarını, müxtəlif tikinti və sökülmə işlərini yerinə yetirmək üçün
istifadə olunan, ağır mexaniki əl alətidir. Buna misal olaraq lomu göstərə bilərik. Bəs lingdən nə zaman
istifadə olunur?
- Daş və kərpic
sındırmaq
- Divarın dağılması
- Ağır əşşyaların
qoparılması
- Qapıların və
kilidlərin açılması kimii hallarda istifadə olunur.
Ağır
əyaları qaldırarkən lomun hazırlandığı materiala görə əyilmir. Bunun üçün də
çox zaman keyfiyyətli poladdan hazırlanır.
Mıxçəkən ve Ling növləri
Müəyyən
qruluşa malik ling növləri müxtəlif
yerlərdə ondan istifadəmizi asanlaşdırır. Növləri isə aşağıdakı kimidir:
- Adi. Dəyirmi və
çoxşaxəli boşluqdan hazırlanmış adi bir
çubuqdur. Onun bir ucu sadəcə kəsilir digər ucu isə bizdir. Bu növ olduqca
yayğındır və ən çox inşaatda istifadə olunur.
- Universal. Bu Versiya adi alətlə buzqıranın birləşməsidir. Bir uzu sadəcə kəsilmiş, digər
ucunda isə itilənmiş bıçaq var. Buzqırandan fərqli olaraq ucu az kəskindir və
dardır.
- Buzqıran. Bu
növün buzu rahat qıra bilməsi üçün ucunda daha geni və kəskin bıçaq var. Xəndək
qazarkən də istifadə oluna bilər. Bu növü tez-tez itiləmək lazım gəlir, lakin,
adi bıcaq kimi itilənərsə daha tez sına bilər. Alətin kəskinliyi kifayət qədər
olmasa buzlar rahat qırılmayacaq.
- Mıxçəkən.
Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi mıxçəkən mismarları obyektdən çıxarmaq üçün nəzərdə
tutulub. Bu və buna bənzər digər alətləri ( dəmir bükmə açarı və s.) 1001 home online mağazasından sərfəli qiymətə əldə edə bilərsiniz.
- Qığılcım
yaratmayan. Bu növün xüsusi özəlliyi metal səthlə təmas etdikdə qığılcımların
yaranması səbəb olmayacaq. Bu növdən sənayedə, metal kanalizasiya luklarının
açılması üçün istifasə olunur.
Artıq
bu növlərin içərisindən işinizə yarayacaq növünü seçib daha rahat işləyə biləcəksiniz.
